Ko Wai Mātou

Te Kapunga

Ko Te Kapunga Mokonuiarangi Dewes awau.  He uri awau nō Ngāti Porou, nō Ngāti Rangitihi, nō Te Arawa whānui hoki.

Ko aku wheako umanga he mahi ki ngā pakihi me ngā rōpū huhua, me te aha, i ngā tau 15 kua hori kua mahi awau hei kaiwhakahaere matua tae atu ki te tūranga Tumu Whakarae. Ahakoa he whānui aku pūkenga me aku wheako mai i ngā ahumahi huhua, nā te whānui o taku ara umanga i ara ake ai a Whenua Oho. He hōnore nui tēnei mōku, ā, kei te hiamo te ngākau ki te whakakao mai i aua akoranga, pūkenga, mātauranga, wheako anō hoki hei painga mā te iwi, mō te iwi, kia whakamanahia ngā kaipupuri whenua, ā, kia whai oranga mō te taiao me ngā uri whakatipu.

Nā te mea he tīma iti tēnei, he whānui te toronga o taku tūranga mahi, arā, mai i te tūhono ki ngā kaipupuri whenua, ki ngā kaiwhakangao me ngā kaiwhakahaere ngahere, ā, tae atu ki ngā whanaungatanga ki ngā tari kāwanatanga. Ko taku aronga matua ko ngā take whīwhiwhi, take huhua o ngā kaipupuri whenua Māori e hiahiatia ai te āwhina, te tautoko, te ārahitanga matatau. Ko taku aronga tuarua ko te whakarite i tētahi hanganga tautoko matatau o ngā kaiwhakangao, kaiwhakahaere ngaio ka āwhina i ngā kaipupuri whenua Māori ki te ara o angitu kia hāngai ki tā te kaipupuri whenua i hiahia ai. 

Kei te poho kererū awau ki te whai wāhi atu ki tētahi kaupapa ka noho ko te iwi Māori, ko te taiao kei te kōtihi o te whakaaro. He rerekē mātou i ētahi atu rōpū, nā te mea ko tō mātou tirohanga anamata tērā e ārahi ana i a mātou, kaua ko ngā kaupapa here; ka hāngai ā mātou mahi ki ō mātou uara, whakapono hoki, kaua ko ngā ture; ko te tautoko i ngā kaipupuri whenua Māori i te ara ka takahia e rātou, koirā kei te pūtake o ā mātou mahi katoa, kaua ko te huamoni. Koinei te tikanga Māori, ā, kei te hiamo te ngākau ki te whakatinana i te moemoeā. 

Kanapu

Ko Kanapu Korohina Rangitauira taku ingoa. He uri ahau nō Ngāti Porou, nō Te Arawa whānui, nō Te Whakatōhea hoki.

Ko aku wheako mahi ka ahu mai i te ao mātauranga, arā, he 15 tau ahau e mahi ana hei kaiako wharekura, tae atu ki ngā tūranga kaiwhakahaere, tumuaki hoki. Ahakoa he tauhou ahau ki te ao ahumahi ngahere, arā anō aku pūkenga me aku wheako e pai ai taku kawe i ngā haepapa o taku tūranga mahi ki Whenua Oho. He tino taunga ahau ki te whakawhitiwhiti kōrero me te tūhono ki ngā tāngata huhua noa. Tuia ki tēnā, ko taku matatau ki te reo Māori, ā, he tino mauritau taku noho ki ngā horopaki ka arahina e ngā uara me ngā mātāpono Māori. 

Ko te wāhi ki ahau i tēnei waka ko te tūhono ki ngā kaipupuri whenua Māori hei whakarongo, hei matapaki, hei whakamana hoki. Ko tētahi wāhanga o taku tūranga he whai māramatanga ki ngā take motuhake ka pā ki tēnā, ki tēnā rōpū kaipupuri whenua me ō tātou wawata mō ō tātou whenua tae rawa ki tō tātou iwi. Ko taku mahi he wero i te anga whai whakataunga me te āwhina ki te waihanga rautaki ka reretahi me ō tātou wawata hei kaipupuri whenua. 

Ko tō mātou tirohanga anamata, ko ō mātou uara hoki ka ārahi i ngā mahi katoa o Whenua Oho. Nā runga i tēnā whakaaro, ka hiamo te ngākau ki te whai wāhi atu ki tēnei kaupapa motuhake, whakahirahira rawa atu hei āwhina i a tātou ngā kaipupuri whenua Māori ki te whakatutuki i ō tātou wawata. E poho kererū ana ahau ki te hoe i tēnei waka motuhake ka noho ko ō tātou hiahia me te oranga o te taiao te pūtake o ngā mahi katoa.

(c) Whenua Oho 2020 All Rights Reserved